(Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Η ΑΞΙΑ", 22-10-2011)
Του Γιώργου Παπακωνσταντίνου
Για όσους θέλουν να "βλέπουν" πιο μακριά και όχι μόνο στο παρόν ή το πολύ στο άμεσο χρονικό διάστημα, το πρόσφατο "μπάχαλο" με την αποκομιδή των απορριμμάτων που οδήγησε την κυβέρνηση, μετά από αδράνεια και παλινωδίες ημερών, ακόμα και να αναζητήσει λύση μέσω… ιδιωτών, "δείχνει" προς την ευρύτερη εμπλοκή των επιχειρηματικών συμφερόντων σε μια μεγάλη μπίζνα, αυτή της διαχείρισης των απορριμμάτων, που συνολικά, τόσο ως προς το κατασκευαστικό κομμάτι όσο και σε σχέση με τα συνολικά έσοδα που θα έχουν οι ιδιώτες τις επόμενες δεκαετίες, αναμένεται να ξεπεράσει σε "αξία" τα 4 δισ. ευρώ.
Γιατί με τη ροπή που έχουν πάρει στη χώρα μας οι καταστάσεις, όπου πλέον ο ιδιωτικός τομέας θα… αναλάβει τα πάντα, πέρα από το κατασκευαστικό αντικείμενο των περίπου 1,2 με 1,5 δισ. ευρώ που θα χρειαστεί για τα έργα διαχείρισης, άλλα τόσα και περισσότερα μπορεί να προκύψουν σε βάθος χρόνου από τα ανταποδοτικά τέλη που θα έχουν οι ιδιώτες οι οποίοι θα αναλάβουν τη διαχείριση των απορριμμάτων ή ακόμα και από τυχόν πλήρη ιδιωτικοποίηση του τομέα αποκομιδής, που βρίσκεται ακόμα στα "χέρια" των Δήμων.
Τα μεγάλα συμφέροντα
Μια "πίτα" μεγάλη, που, ως γνωστόν, τα τελευταία χρόνια αποτελεί πόλο έλξης μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων, εγχώριων και ξένων, όπως οι όμιλοι Μπόμπολα (Ελλάκτωρ μέσω της θυγατρικής Ηλέκτωρ που έτσι κι αλλιώς έχει κοινές δράσεις με ξένους ομίλους, π.χ. γερμανικούς κ.λπ.), Λασκαρίδη, Λάτση (ελέγχουν και οι δύο ποσοστά στην εταιρεία Μεσόγειος), Κόκκαλη (Intrakat), Περιστέρη (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-Τέρνα Ενεργειακή), Ιωάννου (J&P ΑΒΑΞ), Κοπελούζου, Βγενόπουλου, Μυτιληναίου κ.λπ., αλλά και διεθνών κολοσσών όπως η ισπανική Urbaser, οι γαλλικές Veolia (παλιά είχε προχωρήσει σε συνεργασία με τη MIG), και Suez Environment, γερμανικοί όμιλοι που τελευταία έδειξαν εντονότερα το ενδιαφέρον τους κ.λπ.
Τα projects και τα ιδιωτικά κεφάλαια
Τα πρόσφατα γεγονότα με την αποκομιδή των σκουπιδιών, λοιπόν, επανέφεραν στην επικαιρότητα τις "βλέψεις" των ισχυρών επιχειρηματικών συμφερόντων που έχουν βάλει στο "στόχαστρο" μια αγορά η οποία, όπως εκτιμούν άνθρωποι του χώρου, ίσως ξεπερνά τα 4 δισ. ευρώ συνολικά. Αλλωστε, σε πρώτη φάση, μόνο στην Αττική η κυβέρνηση προωθεί την υλοποίηση 4 μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων, συνολικού προϋπολογισμού περί τα 430 εκατ. ευρώ (τα 140 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από κοινοτικές επιδοτήσεις και τα υπόλοιπα από ιδιωτικά κεφάλαια, ο δε ανάδοχος θα αμείβεται με βάση την ποσότητα). Σύμφωνα δε με το συνολικό σχεδιασμό της κυβέρνησης, τα επόμενα έτη απαιτούνται για ανάλογα projects περί τα 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 800 εκατ. ευρώ θα προέλθουν θεωρητικά από πόρους του ΕΣΠΑ. Αρα, από τα συνολικά 2 δισ. που απαιτούνται για τα έργα διαχείρισης, κεφάλαια περί το 1,2 δισ. ευρώ καλούνται να βάλουν οι ιδιώτες, είτε με ίδια κεφάλαια είτε με δανεισμό, αν και είναι αλήθεια ότι η τραπεζική χρηματοδότηση μόνο εύκολη υπόθεση δεν είναι στην παρούσα συγκυρία. Παράλληλα, έργα προωθούνται στην περιφέρεια της Πελοποννήσου, αλλά και τη Δυτική Μακεδονία (προϋπολογισμού 116 εκατ. ευρώ, έργο που αφορά στην κατασκευή μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων και στη λειτουργία του συστήματος για 25 έτη, δυναμικότητας 120.000 τόνων αστικών απορριμμάτων ετησίως, από τους κατοίκους των νομών Κοζάνης, Φλώρινας, Γρεβενών και Καστοριάς), μέσω Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Σημειώνεται επίσης ότι, σύμφωνα με τα όσα είχε εξαγγείλει το ΥΠΕΚΑ, οι διαγωνισμοί για τη διαχείριση των απορριμμάτων είναι ανοιχτοί σε όλες τις μεθόδους επεξεργασίας που πληρούν συγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους.
Βέβαια, όπως αναφέραμε και πριν, η χρηματοδότηση από πλευράς τραπεζών αποτελεί ένα ερωτηματικό, εξ ου και εγείρονται αμφιβολίες κατά πόσο αυτά τα έργα ΣΔΙΤ θα προχωρήσουν άμεσα. Πάντως, η κυβέρνηση και σε αυτή την περίπτωση έχει προστρέξει στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) προκειμένου να βρει λύσεις, ενώ υπενθυμίζεται ότι το τελευταίο διάστημα ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Χρυσοχοΐδης, σε συναντήσεις του με Γερμανούς και Γάλλους πολιτικούς και εκπροσώπους μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, έθεσε το θέμα της χρηματοδότησης projects, ενδεχομένως και του τομέα διαχείρισης απορριμμάτων, από επενδυτικούς βραχίονες των χωρών αυτών. Άλλωστε, Γερμανοί και Γάλλοι έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους για συμμετοχή σε αυτές τις μπίζνες, ενώ έτσι κι αλλιώς αποτελούν "μεγάλους παίκτες" στη συγκεκριμένη αγορά της ΕυρώπηςΤο πρόβλημα της χρηματοδότησης
Τα μεγάλα συμφέροντα
Μια "πίτα" μεγάλη, που, ως γνωστόν, τα τελευταία χρόνια αποτελεί πόλο έλξης μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων, εγχώριων και ξένων, όπως οι όμιλοι Μπόμπολα (Ελλάκτωρ μέσω της θυγατρικής Ηλέκτωρ που έτσι κι αλλιώς έχει κοινές δράσεις με ξένους ομίλους, π.χ. γερμανικούς κ.λπ.), Λασκαρίδη, Λάτση (ελέγχουν και οι δύο ποσοστά στην εταιρεία Μεσόγειος), Κόκκαλη (Intrakat), Περιστέρη (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-Τέρνα Ενεργειακή), Ιωάννου (J&P ΑΒΑΞ), Κοπελούζου, Βγενόπουλου, Μυτιληναίου κ.λπ., αλλά και διεθνών κολοσσών όπως η ισπανική Urbaser, οι γαλλικές Veolia (παλιά είχε προχωρήσει σε συνεργασία με τη MIG), και Suez Environment, γερμανικοί όμιλοι που τελευταία έδειξαν εντονότερα το ενδιαφέρον τους κ.λπ.
Τα projects και τα ιδιωτικά κεφάλαια
Τα πρόσφατα γεγονότα με την αποκομιδή των σκουπιδιών, λοιπόν, επανέφεραν στην επικαιρότητα τις "βλέψεις" των ισχυρών επιχειρηματικών συμφερόντων που έχουν βάλει στο "στόχαστρο" μια αγορά η οποία, όπως εκτιμούν άνθρωποι του χώρου, ίσως ξεπερνά τα 4 δισ. ευρώ συνολικά. Αλλωστε, σε πρώτη φάση, μόνο στην Αττική η κυβέρνηση προωθεί την υλοποίηση 4 μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων, συνολικού προϋπολογισμού περί τα 430 εκατ. ευρώ (τα 140 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από κοινοτικές επιδοτήσεις και τα υπόλοιπα από ιδιωτικά κεφάλαια, ο δε ανάδοχος θα αμείβεται με βάση την ποσότητα). Σύμφωνα δε με το συνολικό σχεδιασμό της κυβέρνησης, τα επόμενα έτη απαιτούνται για ανάλογα projects περί τα 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 800 εκατ. ευρώ θα προέλθουν θεωρητικά από πόρους του ΕΣΠΑ. Αρα, από τα συνολικά 2 δισ. που απαιτούνται για τα έργα διαχείρισης, κεφάλαια περί το 1,2 δισ. ευρώ καλούνται να βάλουν οι ιδιώτες, είτε με ίδια κεφάλαια είτε με δανεισμό, αν και είναι αλήθεια ότι η τραπεζική χρηματοδότηση μόνο εύκολη υπόθεση δεν είναι στην παρούσα συγκυρία. Παράλληλα, έργα προωθούνται στην περιφέρεια της Πελοποννήσου, αλλά και τη Δυτική Μακεδονία (προϋπολογισμού 116 εκατ. ευρώ, έργο που αφορά στην κατασκευή μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων και στη λειτουργία του συστήματος για 25 έτη, δυναμικότητας 120.000 τόνων αστικών απορριμμάτων ετησίως, από τους κατοίκους των νομών Κοζάνης, Φλώρινας, Γρεβενών και Καστοριάς), μέσω Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Σημειώνεται επίσης ότι, σύμφωνα με τα όσα είχε εξαγγείλει το ΥΠΕΚΑ, οι διαγωνισμοί για τη διαχείριση των απορριμμάτων είναι ανοιχτοί σε όλες τις μεθόδους επεξεργασίας που πληρούν συγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους.
Βέβαια, όπως αναφέραμε και πριν, η χρηματοδότηση από πλευράς τραπεζών αποτελεί ένα ερωτηματικό, εξ ου και εγείρονται αμφιβολίες κατά πόσο αυτά τα έργα ΣΔΙΤ θα προχωρήσουν άμεσα. Πάντως, η κυβέρνηση και σε αυτή την περίπτωση έχει προστρέξει στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) προκειμένου να βρει λύσεις, ενώ υπενθυμίζεται ότι το τελευταίο διάστημα ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Χρυσοχοΐδης, σε συναντήσεις του με Γερμανούς και Γάλλους πολιτικούς και εκπροσώπους μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, έθεσε το θέμα της χρηματοδότησης projects, ενδεχομένως και του τομέα διαχείρισης απορριμμάτων, από επενδυτικούς βραχίονες των χωρών αυτών. Άλλωστε, Γερμανοί και Γάλλοι έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους για συμμετοχή σε αυτές τις μπίζνες, ενώ έτσι κι αλλιώς αποτελούν "μεγάλους παίκτες" στη συγκεκριμένη αγορά της ΕυρώπηςΤο πρόβλημα της χρηματοδότησης
